Büyükşehir sınırlarının genişlemesi, Mersin’in 2014 hesapları…Abdullah Ayan yazdı

Bir önceki yazıda AK Parti Hükümetinin Büyükşehir Belediyelerini yeniden düzenleyen yasa tasarısına değinmiş, yasanın yürürlüğe girmesiyle ortaya çıkacak yeni yapılanmayı anlatmaya çalışmıştım.

Bıraktığım yerden ve özellikle yeni düzenlemenin Mersin’ e olası etkileriyle devam edeyim.

Yasa ilk yerel seçimlerde uygulama şansı bulacak. Doğal olarak ta en geç 2014 Mart ayında yapılması anayasa gereği zorunlu olan seçimlerde bu yasanın uygulanabilmesi için seçim tarihinden en az bir yıl önce yürürlüğe girmesi gerekiyor.

Yeni düzenlemenin en önemli maddesi, son olarak pergel yasası dediğimiz ve Belediye sınırlarını belli çapta tutma yerine artık Büyükşehir sınırlarının mülki idare dediğimiz tüm ili kapsayacak biçimde genişletilecek olması.

Örneği Mersin’den verecek olursam;

Anamur’un Antalya sınırındaki Kaledran’ dan başlayıp Adana sınırındaki Yenice’ ye kadar uzanan ve tüm ili kapsayan bir Büyükşehir Belediyesinden söz etmemiz gerekecek bundan sonra.

Elbette Mersin gibi hayli büyük ve Akdeniz yolu tamamlanıncaya kadar ulaşılması için bile neredeyse bir günün gözden çıkarılması gereken böylesi bir yapılanmanın eleştirilecek epeyi yanı var.

Ama eleştirilecek ve çözüme kavuşturulacak kimi sorunlar geneli itibariyle olumlu duran fotoğrafı görmemize engel olmamalı.

Mersin merkezli bir Belediyeciliğin üstelik eski ezberlere dayalı anlayışla iki ucu arasındaki mesafesi bile büyük kısmı hayli engebeli virajlarla dolu tam 280 km’ lik yolla kat edilen bir ile alt yapısından ulaşımına, sağlıklı içme suyundan 323 km lik sahilin arıtmasına kadar hayli karmaşık ve akla hayale sığmaz detaylara sahip bir ilin geneline nasıl olup ta hizmet götüreceği ciddi sorular içermektedir ve bana göre düzenlemenin yumuşak karnı tam da burada yatmakta.

Aslında işin radikal bir çözümü var elbette. Yeni açılacak yollarla gittikçe yakınlaşacak Alanya-Gazipaşa- Anamur üçlüsünden yeni bir il kurulabilir mi? Veya Antalya sınırlarına hiç karışmadan tıpkı 1930’larda olduğu gibi yeniden Silifke’yi il yaparak, Anamur, Bozyazı, Aydıncık, Gülnar, Mut bu il kapsamı içine alınır mı?

Bu konuda birkaç rakam vereyim. Mevcut yol durumuna göre Anamur-Alanya 125, Anamur-Silifke 130 km civarında. (Yapılmakta olan Akdeniz otoyolu 2014 sonu gibi tamamlandığında Silifke-Anamur bir saatte alınabilecek)

Ama gördüğüm kadarıyla Erdoğan hükümeti bırakın yeni il ihdasını, kimi beldelerin birleşelim bizi ilçe yapın taleplerine de sıcak bakmıyor. Elbette siyasette yarın hangi rüzgarların eseceğini bugünden kestirmek zor ama ben mevcut iklime bakarak yeni il kurulma olasılığını düşük buluyorum

Bu nedenle kimi alternatifleri dile getirsek, gündeme taşısak ta, Mersin’ in mevcut sınırlarla 2014 seçimlerine gideceği gerçeğine göre yol haritalarını, planlarını yapmasında yarar var derim.

2009 yerel seçimlerinde 1 milyon 640 bin nüfusa sahip Mersin ili yaklaşık 850 bin nüfuslu Büyükşehir Belediye seçimlerine sahne olmuştu. Oysa 2014 seçimleri henüz o güne ait nüfus ve seçmen sayılarına sahip olmasak ta projeksiyonlar sürpriz yapmazsa tahminen 1,7 milyon nüfusa sahip Mersin 1 milyon 150 bin civarında seçmeninin tümünün kullanacağı oyla belirleyecek Büyükşehir Belediye Başkanını.

Bu çok mu önemli derseniz, Mersin’ in kendine özgü seçmen profili nedeniyle hem de sanılandan çok daha kritik seçime tanıklık edeceğiz derim.

Konuyu açmak için 2009 seçimlerinin Büyükşehir ve il genel meclis sonuçlarıyla, 2011 Milletvekili seçimlerinin Mersin’de ortaya koyduğu tabloya bakmak gerekiyor.

2009 yerel seçimlerinde 850 bin nüfus ve 550 bin seçmene sahip Büyükşehir seçim çevresinde 440 bin geçerli oyun 135 binini (%31) CHP adayı Macit Özcan alırken, MHP adayı Mahmut Tat 109 bin (%25), AKP adayı Eyiceoğlu 93 bin (%21) de kalmış.

Aynı seçimin il genel meclisi sonuçları Büyükşehir tablosundan çok daha farklı: 905 bin geçerli oya göre Mersin il genelinde MHP 285 bin (%31,2) , AKP 232 bin (%26) ve CHP 207 bin (%23) oy almış.

Büyükşehir Başkanlık ipini %31 ile göğüsleyen CHP’nin il genelinde %23’e, Büyükşehir’ de %25 alan MHP’ nin %31,2 ile il genelinin birincisi olması Mersin’in karmaşık siyasi yapısını yeterince özetliyor.

2014’e daha iyi ışık tutacak veriler için 2011 Milletvekili seçim sonuçlarına göz atmakta yarar var:

İl genelinde bu kez AKP %32 ile MHP’ nin elinden almış birinciliği. CHP’ de 2009’a oranla yüksek performans gösterip 2009’daki %23 olan oyunu %32’ ye çıkararak AKP ile aynı seviyeye taşımış.

2009’a göre 2011’ de en dramatik düşüşü %31’den %23’e düşen MHP’ nin yaşadığı Mersin gerçeği var karşımızda.

Mersin’in ‘nevi şahsına münhasır’ özellikleri bununla da sınırlı değil. Büyükşehir özelinde yaklaşık %20, il genelinde ise %10’a sahip BDP’ yi ve bugüne kadarki çerçevesiyle iddialı olduğu Büyükşehir Başkanlık seçimlerine asılan bu partiye oy veren seçmenin kazanma ihtimali olmaması nedeniyle oyunu hangi partiden yana kullanacağı Mersin’in önemli kilit sorularından biri olmayı sürdürecek.

2014 elbette bir yerel seçim ve o seçimi partiler yanında aday profillerinin etkilemesi kaçınılmaz. Yine de 2011 seçimlerinin verdiği en önemli mesaj MHP’ nin Mersin’de ciddi kayıplar yaşadığı ve kaybettiği oyların neredeyse eşit oranda AKP, CHP arasında paylaşıldığı.

BDP dışında kalan Kürtlerin, kendilerine itici gelmeyecek AKP’li adaya oy verme olasılıkları, o adayın Milliyetçi kesimden oy alma potansiyeli, kafa yormamız gereken çok faktör, bilinmeyen epeyi denklem var ama daha epeyi de zamanımız var.

Konuşmaya, irdelemeye fırsat buldukça devam ederiz.